- ҡамыт
- хомут
Башкирско-русский автословарь. 2008.
Башкирско-русский автословарь. 2008.
қамыт — зат. Шана, арба т.б. жегілген аттың мойнына кигізетін, құлақ бауы арқылы тәрте мен доғаны ұстап, дәнекер болып тұратын сайман, әбзел. Оның имек ағаштан жасалған қос құлағы болады. Олардың жоғарғы ұштарын қайыспен біріктіріп байлайды. Оны желкебау … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
қамытқақты — сын. Қамытқа көп түсіп, әбден қалжыраған, арықтаған көлік (ат, өгіз т.б.). Соқада қ а м ы т қ а қ т ы боп жүрген арық аттар, әлі де жілігіне май жүгіре қоймаған көтерем өгіздер (Қ.Жұмаділов, Таңғ. дүние, 386). Олар ала жаздай мая мая шөпті қотан… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қамыт күпі — Мақтасы қалың салынған шапан … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
қамыт-доға — зат. Арбаға яки шанаға жегілетін аттың әбзел саймандары … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
қамыт — 1 (Жамб., Қорд.) арба астындағы алдыңғы, артқы дөңгелектерді байланыстыратын, бел ағашты қысып тұратын темір 2 (Тау., Қош.) қамдайтын нәрсе, дайындайтын, ескеретін нәрсе. Шүй бойында қысқа қ а м ы т шөп пен отын (Тау., Қош.) 3 (Ақт., Шалқ.; Қ… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қамыт-сайман — зат. Арбаға яки шанаға жегілетін аттың әбзелдері: доға, шілия, ершік, божы т.б … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
қамыт жеу — (Гур., Маңғ.) қам жеу … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қамыт қылу — (Гур., Маңғ.) қам қылу. Олар да өзінің өлмеске қ а м ы т ы н қ ы л м а с дейсің бе? Бір сәті болар (Гур., Маңғ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
омырау қамыт — (Гур., Маңғ.) түйе қамыттың желкелігі. О м ы р а у қ а м ы т түйенің иығында тұрады (Гур., Маңғ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
өгіз қамыт — (Рес., Орын.; Ақт., Тем.; Гур., Есб.) мойынтұрық, өгіздің мойын ағашы. Ө г і з қ а м ы т т ы да жасай беремін (Орын., Бөр.). Ө г і з қ а м ы т т ы ң сынып қалғанын қарашы (Гур., Есб.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ат — I зат. Тоғызқұмалақтағы жүрілетін ұяны «ат» деп атайды (Ө. Жолымбетов, Айгөлек, 49). II Ат айналғысыз. Жиі отырған, өте тығыз орналасқан. Атақты рулары – қалың Қаржас, а т а й н а л ғ ы с ы з Айдабол, Күлік, Тұмар (Н. Баяндин.., Дала., ). Ат арба … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі